X

Friday, February 28, 2014

Đã tới lúc dân VN giành quyền giám sát?


Đã tới lúc dân VN giành quyn giám sát?

̣p nhật: 16:31 GMT - thứ năm, 27 tháng 2, 2014
Đã ti lúc các t chc dân s Vit Nam đng ra thc hin quyn giám sát quyn lc nhà nước đc lp t giám sát tham nhũng ti đánh giá tín nhim, tài sn ca quan chc, theo mt s ý kiến quan sát t Vit Nam.
Vai trò này là cn thiết vì vic t giám sát, đánh giá tham nhũng, tín nhim ca nhà nước không đt hiu qu mc dù nhà nước đã có mt s n lc nht đnh và bước đu khi đưa ra mt s quy đnh v kê khai tài sn và tiếp nhn quà biếu quan chc công quyn.
Hôm 27/2/2014, Tiến s Lê Đăng Doanh, nguyên Vin trưởng Vin Nghiên cu Qun lý Kinh tế Trung ương (CIEM) nói vi BBC:
"Cho đến nay tôi nghĩ rng kết qu mi ch bước đu và còn rt hn chế, so vi quy chế ca OECD (T chc Hp tác và Phát trin Kinh tế), h đã quy đnh v các mâu thun li ích gia người tha hành công v, và nhng li ích cá nhân ca h và nhng điu cm, cũng như là nhng gì Hong Kong hay Hàn Quc người ta đã thc hin được,"
"Vit Nam là mt đt nước đc đng đã rt lâu và thông tin, truyn thông cũng đã b Nhà nước kim duyt t rt lâu, cho nên s giám sát ca xã hi đi vi quyn lc ca nhà nước, nhng hot đng ca Chính ph và Quc hi hu như rt hn chế và có s tác đng rt nh"
K sư Nguyn Lân Thng
"Là nhng nơi trước kia cũng có tình trng tham nhũng hết sc nghiêm trng, nhưng ngày nay đã có gim bt nhiu, th hin trên bng đim ca T chc Minh bch Thế gii, thì tôi nghĩ Vit Nam vn cn phi có nhng n lc nhiu hơn na, vn đ đây là đưa ra nhng quy đnh, đng thi phi có nhng bin pháp đ thc thi, và cũng phi có nhng bin pháp bo đm, bo v người t cáo được pháp lut bo đm và không b tr thù."
Cũng hôm 27/2, k sư Nguyn Lân Thng, mt nhà hot đng trong lĩnh vc xã hi dân s đưa ra đánh giá v hiu qu ca t giám sát ca Đng Cộng sản và Nhà nước Việt Nam vi tham nhũng trong lĩnh vc chc v và công quyn.
Ông Thng nói: "Vit Nam là mt đt nước đc đng đã rt lâu và thông tin, truyn thông cũng đã b Nhà nước kim duyt t rt lâu, cho nên s giám sát ca xã hi đi vi quyn lc ca nhà nước, nhng hot đng ca Chính ph và Quc hi hu như rt hn chế và có s tác đng rt nh,
"Cho nên s suy thoái, s lng hành trong vic điu hành kinh tế, điu hành đt nước, cũng như nhng khuyết tt ca b máy nhà nước không có mt đi trng, không có mt giám sát thích đáng; cho nên tt c nhng hin tượng như nhng cây cu b đ, hay như va ri cây cu Vĩnh Tuy, người ta phát hin ra mt cây cu hàng nghìn tng), mà ba tr bê-tông nt v, đy là mt trong nhng biu hin ca s xung cp ghê gm ca nhà nước này."

'Sp cu và bit dinh'

Ông Trần Văn Truyền
Báo chí VN đt du hi v ngun gc 'bit dinh' và nhiu tài sn, đa c ca cu Chánh Thanh tra Trn Văn Truyn.
Vic giám sát đc lp này là quyn được hiến đnh ca các t chc dân s, các cá nhân vi tư cách công dân và nhà nước phi có trách nhim to môi trường pháp lý thun li đ các quyn này được thc hin, theo Tiến s Nguyn Quang A, nguyên Vin trưởng Vin Phn bin đc lp IDS đã gii th.
Qua mt s din biến gn đây mà dư lun ti Vit Nam đt du hi v nguyên nhân đng sau như vi các v sp cu treo tnh Lai Châu, 'bit dinh' cùng ngun gc các tài sn ca cu tránh thanh tra nhà nước Trn Văn Truyn, Tiến s Quang A nêu quan đim:
phòng chng tham nhũng nói riêng và nói chung là giám sát công vic ca các cơ quan công quyn, có hai ba bin pháp chính, th nht là bn thân nhà nước, b máy nhà nước phi có nhng quy đnh và có nhng cơ chế đ giám sát ln nhau,
"V mt nguyên tc, mt t chc qun chúng, xã hi nào đy có th t chc vic ly phiếu tín nhim, điu đó hoàn toàn trong khuôn kh pháp lut hin nay chưa cm, nhưng hin nay chưa có t chc nào thc hin điu đó"
Tiến s Lê Đăng Doanh
"Rt tiếc Vit Nam, vì không có chuyn dân ch, vì không có rch ròi gia các ngành ca nhà nước khác nhau, cho nên vic bn thân các cơ quan nhà nước làm nhim v giám sát ln nhau này nó cũng có ch không phi không, nhưng không được hiu qu cho lm,
"Mt kênh th hai rt hiu qu, đó là s giám sát ca nhân dân, mà thường giám sát ca nhân dân thông qua mt kênh là báo chí, và thông qua kênh khiếu ni, khiếu kin, góp ý ca người dân, nhng kênh này Vit Nam cũng có, nhưng rt đáng tiếc là h thng báo chí l ra là h thng đc lp, thì đng này nó là mt h thng hoàn toàn l thuc vào các cơ quan nhà nước, nó cũng đóng mt phn quan trng trong vic giám sát này ch không phi là không, nhưng nó chưa đóng vai trò l ra nó phi đóng,
"Và mt phn th ba là đi vi người dân, người dân có th thông qua bn thân tng cá nhân làm và hin nay người ta vn đang làm như thế, nhưng thường các cá nhân làm không hu hiu bng, không chính xác bng, hoc không có căn c bng nếu người dân có th t hp thành nhng t chc mà người ta thường gi là các t chc xã hi dân s. Và nhng t chc này cũng có vai trò giám sát như thế, có th nói là giám sát công quyn, nht là vn đ tham nhũng, hoc là vn đ b nhim người."

'Không cho thành lp'

Hôm 27/2, Tiến s Lê Đăng Doanh nêu quan đim vi BBC cho rng Hiến pháp mi đã khng đnh quyn được lp Hi ca người dân và v mt nguyên tc, các t chc trong xã hi công dân có th thc thi các quyn giám sát công quyn, quan chc.
Ly ví d trong lĩnh vc giám sát công quyn, đánh giá tín nhim quan chc, ông nói:
"V mt nguyên tc, mt t chc qun chúng, xã hi nào đy có th t chc vic ly phiếu tín nhim, điu đó hoàn toàn trong khuôn kh pháp lut hin nay chưa cm, nhưng hin nay chưa có t chc nào thc hin điu đó, tôi nghĩ h có th t làm mt vic như vy trên mng, thì điu y có th có tính kh thi cao hơn vì không phi mt chi phí t chc hành chính, không phi có người đi hi này kia v.v... và điu đó hoàn toàn có tính kh thi."
Bloggers
Hai bloggers Trương Duy Nht (trái) và Phm Viết Đào đã b bt vì vi phm điu 258 B lut hình s.
Tuy nhiên, hôm th Năm, mt lut sư nhân quyn nói vi BBC trên thc tế có mt khong cách gia có lut và thc thi hoc đm bo các quyn đã được pháp lut công nhn trên thc tế.
Lut sư Trn Thu Nam nói vi BBC:
"Thường Vit Nam người ta chưa công nhn các t chc xã hi, chính tr đâu, h không công nhn, tr khi các t chc được thành lp hp pháp Vit Nam, mà Vit Nam người ta thường không cho h thành lp,
"Nhng t chc dân s có tiếng nói liên quan nhng vn đ chính tr, liên quan vn đ quyn lc, Vit Nam cho là phn đng, cho nên h không cho người dân thc hin nhng quyn như thế, mà h bt buc phi thông qua mt cơ quan nào đó hp pháp, mà nhà nước gi là hp pháp,
"Nhng t chc dân s có tiếng nói liên quan nhng vn đ chính tr, liên quan vn đ quyn lc, Vit Nam cho là phn đng, cho nên h không cho người dân thc hin nhng quyn như thế, mà h bt buc phi thông qua mt cơ quan nào đó hp pháp, mà nhà nước gi là hp pháp"
Lut sư Trn Thu Nam
"Hoc thông qua hi đng nhân dân gì đó, h bt buc phi thông qua hi đng nhân dân, ch bây gi lp trang web đ đánh giá mt vn đ v tham nhũng vi mt đi biu quc hi nào đó, tôi nghĩ rng Vit Nam s cm, không cho thành lp và không cho làm nhng điu đó và h có th b phá ngay nhng trang web như vy,
"Nhng vic như đã nói Vit Nam tôi nghĩ chưa th thc hin được," lut sư Nam khng đnh.

'Quan nim sai lm'

Tuy vy, hôm th Năm, Tiến s Quang A cho rng vic gi thái đ cho rng các t chc dân s đc lp là bt hp pháp là mt quan nim sai lm.
Ông nói: "Hin nay coi nhng t chc không được nhà nước cho phép là nhng t chc bt hp pháp, nhưng đy là mt quan nim hoàn toàn sai. Tôi nói thí d mt nhóm nào đó lp ra mt hi gi là "Hi Phòng chng Tham nhũng" có điu l, có tôn ch, mc đích đường hoàng,
"Tuy nhiên nhng s điu tra dư lun ca nhng cá nhân nht đnh hoc là mt s t chc nht đnh cũng có nhng tác đng đến dư lun xã hi và nó cũng tác đng đến s nhìn nhn ca chính quyn đi vi mt s chc danh mà được Quc hi bu và phê chun"
Giáo sư Nguyn Minh Thuyết
"Người ta t thành lp và người ta hot đng vì mc đích đó, thì tôi nghĩ t chc đó hoàn toàn hp pháp, tuy rng nhà nước có th không mun cho người ta thành lp y, t chc y là mt t chc xã hi dân s thc s, h chưa có tư cách pháp nhân, bi vì rt đáng tiếc lut pháp hin hành chưa đ cho người ta đăng ký, nhưng mà như thế không có nghĩa là nó hot đng bt hp pháp."
Trước đó, hôm 21/2, Giáo sư ́m Nguyn Minh Thuyết, nguyên Đi biu Quc hi Vit Nam nói vi BBC rng v nguyên tc, các t chc đc lp trong xã hi ca người dân, như các t chc trong xã hi dân s có vai trò trong vic tham gia giám sát hot đng và hiu qu hot đng ca nhà nước và các quan chc trong b máy chính quyn, và điu này không h phm pháp.
Khi được hi liu các t chc dân s, gii blogger có th có nhng hình thc giám sát công quyn thông qua đánh giá, thăm dò tín nhim đc lp hay không, Giáo sư Thuyết nêu quan đim:
"Trong bt kỳ mt xã hi dân ch nào thì người dân cũng có quyn th hin ý kiến ca mình bng nhiu cách, và nhng vic như thế là không phi vi phm pháp lut. Nhưng mà ch có điu là tính chính xác ca nhng điu tra đó đến đâu và nó có được công nhn hay không thì tôi rt nghi ng điu đó,
"Tuy nhiên nhng s điu tra dư lun ca nhng cá nhân nht đnh hoc là mt s t chc nht đnh cũng có nhng tác đng đến dư lun xã hi và nó cũng tác đng đến s nhìn nhn ca chính quyn đi vi mt s chc danh mà được Quc hi bu và phê chun," ông Thuyết nói vi BBC.

__._,_.___

Popular Posts

Popular Posts